Grond/waterbodem bij het Krammersluizencomplex t.b.v. een drijvend zonnepark
te Schouwen-Duivenland

Voornemen tot Overeenkomst: Reserveringsovereenkomst ten behoeve van de uitgifte van een gebruiksrecht van circa 20-40 ha grond/waterbodem bij het Krammersluizencomplex ten behoeve van het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van een drijvend zonnepark.

De reactietermijn is gesloten.

Het Rijksvastgoedbedrijf is voornemens een gebruiksrecht te gunnen tegen marktconforme condities aan de initiatiefnemers van Windpark Krammer BV (Coöperatieve Windenergie Vereniging Zeeuwind U.A. en Coöperatie Deltawind U.A.) voor het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van een drijvend zonnepark op het hoog- en laagbekken van het Krammersluizencomplex voor de duur van 20 jaar.

Waarom het Rijksvastgoedbedrijf voornemens is om direct een gebruiksrecht te gunnen en geen openbare inschrijvingsprocedure te starten, zoals aangekondigd in het pilotprogramma ‘Hernieuwbare energie op Rijksareaal’, lichten we hierbij toe. Mocht u toch geïnteresseerd zijn in het gebruiksrecht, via de onderstaande beschreven procedure had u gelegenheid om te reageren.

De binnengekomen reactie(s) van geïnteresseerde(n) heeft/hebben niet alsnog geleid tot een openbare uitgifte middels een openbare inschrijving. Derhalve gaat het Rijksvastgoedbedrijf over tot gunning van een reserveringsovereenkomst aan de initiatiefnemers van Windpark Krammer BV.

Verkenning
In het kader van het pilotprogramma ‘Hernieuwbare energie op Rijksareaal’ www.energieoprijksgrond.nl hebben Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf een verkenning uitgevoerd naar de haalbaarheid om grond/waterbodem bij het Krammersluizencomplex via een openbare procedure in gebruik te geven aan een marktpartij ten behoeve van het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van een drijvend zonnepark. Afhankelijk van de mogelijkheden in relatie tot de primaire functie van de sluis, de waterkering en de effecten op de natuur en de waterkwaliteit wordt het potentieel op 20-50 MW geschat. Daarbij is het van belang dat het toekomstige systeem en de toekomstige inrichting van het drijvende zonnepark nader wordt afgestemd op bovengenoemde aspecten. Onder andere zal gelden dat bepaalde delen van de sluisbekkens moeten worden vrijgehouden: van het totale wateroppervlak (circa 80 ha) is naar verwachting 20-40 hectare te benutten. Ook is het van belang dat tussen de zonnepanelen voldoende open ruimte wordt gelaten om direct licht door te laten, de genoemde 20-40 hectare is dus niet volledig te bedekken. Deze inschatting is gebaseerd op reeds uitgevoerd onderzoek naar potentiele effecten van drijvende zonnepanelen op waterveiligheid, waterkwaliteit en natuur.

Tijdens de verkenning is gebleken dat de benodigde netaansluiting een cruciale rol speelt in de haalbaarheid van het project. Coöperatieve Windenergie Vereniging Zeeuwind U.A. en Coöperatie Deltawind U.A. zijn beide initiatiefnemers van Windpark Krammer B.V. (WPK). WPK exploiteert een windpark (102 MW, 34 turbines). De turbines zijn aangesloten op een aan WPK in eigendom toebehorend transformatorstation dat met een eveneens aan WPK in eigendom toebehorende ca. 15 km lange 150kV-verbinding (installatieverbinding) is aangesloten op het 150kV station Middelharnis welke onderdeel uitmaakt van het openbare net van TenneT. WPK heeft aangegeven een derde partij te weigeren aan te sluiten op haar installatie, omdat haar initiatiefnemers zelf voornemens zijn een zonnepark te ontwikkelen en exploiteren.

Businesscase
Uit een in opdracht van RWS en RVB opgestelde businesscase volgt dat de kosten van de netaansluiting cruciaal zijn. De kosten voor een nieuwe aansluiting zullen naar schatting ca. 8,0 tot 10,4 miljoen euro bedragen. In de regio is echter de komende jaren (tot ca. 2026) geen transportcapaciteit beschikbaar bij de regionale netbeheerder. Omdat aansluiten op de kabel van WPK niet afdwingbaar is, is onderzocht hoe groot een drijvend zonnepark minimaal moet zijn om het park rendabel te kunnen ontwikkelen en exploiteren in geval van een nieuwe aansluiting en in geval sprake is van cablepooling via de bestaande kabel. Uit de berekeningen volgt dat het niet mogelijk is om binnen de gestelde kaders een rendabele businesscase te bepalen in het geval dat er een nieuwe netwerkaansluiting aangelegd dient te worden. Wanneer er gebruik wordt gemaakt van de bestaande kabel van WPK leiden de lagere kosten voor de netwerkaansluiting echter wel tot een haalbare businesscase binnen de gestelde kaders.

Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat een Voornemen tot Overeenkomst met de initiatiefnemers van WPK naar verwachting de enige realistische optie is. Doordat de eigendom van de installatiekabel exclusief toebehoort aan WPK, er geen grondslag is voor het afdwingen van gebruik door derden en een nieuwe aansluiting leidt tot een negatieve businesscase zal het een andere partij waarschijnlijk niet lukken een businesscase rond te krijgen.

Toch interesse?
Heeft u echter toch interesse in deze reserveringsovereenkomst? Dan had u tot 21 dagen na de publicatiedatum van 23 november gelegenheid om ons dit te laten weten.
Het melden van interesse kon door een gemotiveerde brief, met daarin een onderbouwing waarom bovenstaande veronderstelling niet klopt en uw onderneming wel een positieve businesscase heeft op deze locatie. De reactietermijn is inmiddels gesloten.

Indien u dat succesvol aantoont kan het RVB overgaan tot een openbare uitgifte middels openbare inschrijving.

Ten aanzien van partijen die zich niet melden binnen een termijn van 21 kalenderdagen, gerekend vanaf publicatiedatum 23 november 2020, vertrouwt het RVB erop dat zij geen bezwaar hebben tegen het aangaan van een reserveringsovereenkomst met initiatiefnemers van WPK. Daarna vervalt het recht tegen al het voornoemde in rechte op te komen en/of daarop enige vordering tot schadevergoeding of welke andere aanspraak dan ook te baseren, althans heeft de betreffende partij zijn rechten daarop verwerkt. De Staat zou onredelijk worden benadeeld indien pas na deze (duidelijk kenbaar gemaakte) termijn alsnog zou worden opgekomen.

Het Rijksvastgoedbedrijf behoudt zich het recht voor om aan hiervoor bedoelde geïnteresseerde partijen nadere informatie te vragen.

Voornemen tot Overeenkomst Rijksvastgoedbedrijf en de initiatiefnemers van WPK
Indien na het volgen van bovenstaande procedure geen partij zich gemeld heeft bij het Rijksvastgoedbedrijf met interesse en een goede onderbouwing inclusief een sluitende businesscase, te beoordelen door het RVB, wordt een reserveringsovereenkomst gesloten met de initiatiefnemers van WPK. Deze krijgen voorts twee jaar de gelegenheid om voorbereidingen te treffen voor het aanleggen van het zonnepark en alle daarvoor noodzakelijke procedures te doorlopen teneinde alle publiekrechtelijke vergunningen te verkrijgen. Na het verkrijgen van de vergunningen sluit het Rijksvastgoedbedrijf een passende grondregeling met de beoogde wederpartij. Het gaat hierbij om een langdurige overeenkomst voor de duur van 20 jaar. Het Rijksvastgoedbedrijf brengt voor deze locatie een marktconforme vergoeding in rekening.

Projectgegevens

Locatie
De locatie is onderdeel van het hoog- en laagbekken van het Krammersluizencomplex en ligt ten zuiden van de Philipsdam, ter hoogte van de Krammersluizen in de gemeente Schouwen-Duiveland langs de provinciale weg N257. Kadastraal bekend: gemeente Bruinisse G 1726 (gedeeltelijk).

Ruimtelijke uitgangspunten
De voorgenomen activiteit, het ontwikkelen, bouwen en exploiteren van een drijvend zonnepark, moet instemming krijgen van de gemeente Schouwen-Duiveland en het bestemmingsplan dient voor het beoogde gebruik aangepast te worden. Daarnaast moet een mogelijk vergunning op basis van de wet Natuurbescherming worden verkregen. Initiatiefnemers dienen zelf de noodzakelijke ruimtelijke procedures te doorlopen voor wijziging van het bestemmingsplan en het verkrijgen van alle voor het gebruik noodzakelijke vergunningen en/of ontheffingen.

Specifieke voorwaarden gemeente Schouwen-Duiveland
De gemeente Schouwen-Duiveland heeft de ambitie om in 2040 energieneutraal te zijn. Dat betekent dat er jaarlijks binnen de gemeentegrenzen evenveel duurzame energie wordt opgewekt, als er binnen onze gemeentegrenzen jaarlijks nodig is. De locatie Krammersluizen wordt in het energiebeleid aangeduid als energielandschap. Dat betekent dat er naast windenergie ook zonne-energie kan worden opgewekt. De gemeente staat open om mee te werken aan een planologische procedure om zon op water op het hoog- en laagbekken van het Krammersluizencomplex mogelijk te maken. Op dit moment wordt het ruimtelijk beleid voor energievoorzieningen opgesteld. Dit beleid zal de kaders geven voor de landschappelijk inpassing, meervoudig ruimte gebruik (recreatie, biodiversiteit, klimaatadaptatie, behoud van bodem en waterkwaliteit) en participatie (zowel proces als financiële participatie) bij projecten in het kader van duurzame energievoorziening. De uitgangspunten voor het beleid worden in de gemeenteraadsvergadering van januari 2021 waarschijnlijk vastgesteld. Daarom zijn op dit moment de exacte kaders hiervoor nog niet bekend. De verwachting is dat dit beleid september 2021 vastgesteld kan worden. Ook de initiatiefnemers van dit zonne-park hebben hiermee te maken en zullen hieraan moeten voldoen. In de Regionale energiestrategie Zeeland 1.0 staat aangegeven dat gemiddeld 50% van de projecten met financiële participatie moeten plaatsvinden. Ook de gemeente heeft aangegeven dat zonneparken er slechts kunnen komen met participatie van de omgeving. Hier zal ook op deze locatie rekening gehouden moeten worden. Zoals al aangegeven zal de exacte verplichte vorm van participatie wordt meegenomen in het ruimtelijk beleid duurzame energievoorzieningen. Het Ruimtelijk beleid duurzame energievoorziening zal ook van toepassing zijn voor dit zonnepark.

Specifieke voorwaarden Rijkswaterstaat
Het medegebruik van de sluisbekkens is onder voorwaarden alsmede vergunningvoorschriften op grond van de Waterwet mogelijk. Deze voorwaarden hebben onder meer betrekking op:
- Aspecten die in de Watervergunning worden behandeld (waterveiligheid, scheepvaart, (zwem)waterkwaliteit, verbod gebruik bepaalde uitlogende materialen etc.);
- Renovatiewerkzaamheden aan het zoet-zoutscheidingssyteem van het sluizencomplex;
- Bestaand en toekomstig gebruik.

De voorwaarden zijn nader uitgewerkt en treft u aan in de bijlage: Uitkomsten uit onderzoeken t.b.v. zonne-energie Hoogbekken en Laagbekken Krammersluizen, pilotprogramma ‘Hernieuwbare energie op rijksgrond’ -2-11-2020.

Specifiek geldt ten aanzien van het laagbekken dat dit bekken gedeeltelijk een zwemwaterfunctie heeft en onderdeel blijft van het schutproces. De functie van het hoogbekken als onderdeel van het schutbedrijf komt daarentegen te vervallen na realisatie van een nieuw zoet-zout scheidingssysteem.

Voor beide sluisbekkens geldt dat deze door sportvisserij in de visplanner zijn aangemeld als viswater en er interesse bestaat voor medegebruik op gebied van aquacultuur. Rijkswaterstaat zal samen met de initiatiefnemer verkennen of aanvullend experimenteerruimte is te bieden aan de bestaande en nieuwe functiecombinaties.

Voor aanvang van de werkzaamheden dient initiatiefnemer te beschikken over een geldige Watervergunning. Bij de voorbereiding van deze vergunning zullen genoemde voorwaarden nader worden ingevuld.